Maand: maart 2016

Hoe kunnen we preventie-activiteiten beter inzetten voor mensen met een verhoogd risico op een chronische ziekte, zoals mensen met psychische problematiek, overgewicht en kwetsbare ouderen? Onder welke wettelijke voorwaarden moet dit gebeuren? Wie gaat het betalen? En welke partijen moeten bij elkaar worden gebracht? Een speciaal team van preventiedeskundigen onder leiding van het ministerie van VWS gaat onder de noemer ‘Eerste hulp bij preventie’ gemeenten en zorgverzekeraars helpen deze vragen te beantwoorden. Daarnaast wordt er een website in het leven geroepen waar partijen terecht kunnen voor informatie om activiteiten rondom preventie voor risicogroepen op te starten. De voorbereidingen hiervoor starten per direct. Dat schrijven minister Edith Schippers en staatssecretaris Martin van Rijn (beiden VWS) vandaag in een brief aan de Tweede Kamer.

Nederlanders eten minder gezond dan zou moeten, en wellicht zijn ze over hun eetgewoontes ook nog te optimistisch. Dat blijkt uit een representatief onderzoek uitgevoerd door marktonderzoeksbureau Ipsos, in opdracht van het Vitamine Informatie Bureau. Aanleiding is het verschijnen van de nieuwe Schijf van Vijf. Meer dan 1.000 Nederlanders werden online ondervraagd.

Een vergelijking van het onderzoek met de Voedselconsumptiepeiling van het RIVM van 2007-2010 leidt tot opvallende verschillen. Uit het nieuwe onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat driekwart van de Nederlanders naar eigen zeggen minstens ongeveer 200 gram groente per dag eet. De Voedselconsumptiepeiling komt tot een veel lager percentage. Ook bij fruit en vis zijn de verschillen aanzienlijk.

De Voedselconsumptiepeiling is van een aantal jaren geleden, de nieuwe peiling wordt tot en met 2017 gehouden en kan wellicht een verschuiving te zien geven. Er is de laatste jaren volop aandacht voor gezond eten en dat kan natuurlijk effect hebben op de eetgewoonten, waardoor de situatie nu verbeterd is. Maar een belangrijke verklaring van de verschillen is ook dat mensen in werkelijkheid, wat hun eetgewoonten betreft, niet altijd doen wat ze zeggen.

De vraag is natuurlijk waar dat door komt. In het onderzoek van het Vitamine Informatie Bureau is daarom gevraagd waarom mensen niet volgens de aanbeveling eten. De belangrijkste reden: ze vinden de hoeveelheid die ze eten al voldoende. Bij brood en groente zeiden veel mensen ook dat ze de aanbevelingen te hoog vonden: zes boterhammen en 200 gram groente krijgen ze gewoon niet op. Relatief veel mensen nemen zich wel voor om voldoende fruit te eten, maar de verleidingen van allerlei andere lekkere dingen zijn vaak te groot. Voor vis geldt een heel andere opvallende reden: 34% vindt vis te duur.

Als het gaat om kennis over gezond eten, dan gaan Nederlanders vooral uit van hun eigen inzichten. Goede tweede bron is het internet; de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum komt op plaats vijf. Het is dus een goede zaak dat de nieuwe Schijf van Vijf ook online geraadpleegd kan worden.

Het Vitamine Informatie Bureau legde de uitkomsten van het onderzoek voor aan Emely de Vet, hoogleraar gezondheidscommunicatie en gedragsverandering aan Wageningen University. ‘Dat mensen positief zijn over hun eetgedrag is niet zo verrassend, we noemen dat onrealistisch optimisme en je ziet het overal, ook bijvoorbeeld als je vraagt of mensen beter dan gemiddeld kunnen autorijden. Een belangrijk ander element is dat we niet zo goed weten wat we nu eigenlijk eten. Door de dag heen nemen we tientallen beslissingen over ons eten. Dat gebeurt lang niet altijd bewust. Daar komt bij: we weten niet of we bijvoorbeeld 200 gram groente hebben gegeten, omdat we niet weten hoeveel dat is. Er zijn natuurlijk ook vele verleidingen, zoals lekkere snacks bij de kassa van het tankstation. De vraag is natuurlijk hoe je vervolgens mensen ertoe brengt om gezonder te eten. Ten eerste: goede informatie is en blijft belangrijk, daar hebben consumenten behoefte aan. Ten tweede: je moet ook het gezonde verleidelijk maken, dus óók fruit bij de kassa. Het moet niet meer zo zijn dat je steeds wilskracht en zelfbeheersing nodig hebt om gezond te eten en de verleidingen te weerstaan. Gelukkig zie je steeds meer aandacht voor het gedrag van mensen, naast de puur voedingskundige aanpak.’

Uit het onderzoek blijkt ook dat ongeveer een derde van de Nederlanders vitaminesupplementen gebruikt. Nog eens 40% heeft ze wel ooit gebruikt. Meestal nemen mensen een supplement als aanvulling op de voeding, en om de weerstand te verhogen. Supplementen zijn uiteraard geen vervanging voor voldoende, gezond en gevarieerd eten. Maar grote groepen Nederlanders hebben ook los van hun voeding extra vitamines nodig, en die noodzaak wordt alleen maar groter als ze de aanbeveling niet halen.

Maandag 21 maart j.l., is de instrumentenkiezer zelfmanagement ondersteuning gelanceerd.

Het stimuleren van zelfmanagement bij patiënten is een belangrijk aandachtspunt in de behandeling. Om zorgverleners hierin te ondersteunen is een groot arsenaal aan instrumenten beschikbaar. Het aantal is echter zo groot dat het lastig is om snel het meest geschikte instrument te vinden.Daarom is de instrumentenkiezer ontwikkeld.

Kijk voor meer informatie hier

De Schijf van Vijf laat zien hoeveel en wat voor eten jouw lichaam nodig heeft om gezond te blijven. Waar heb jij zin in vandaag? Broccoli of witlof? Neem je vis, peulvruchten of vlees? Is daar pasta of couscous lekker bij? Wil je melk of yoghurt? Je vult de Schijf van Vijf eenvoudig in naar jouw smaak. Kies elke dag genoeg uit elk vak en varieer volop. Zo eet je altijd up-to-date. Kijk op de site van het voedingscentrum

De verkoop van kookboeken is vorig jaar gestegen. Vooral boeken over ‘goed’ en ‘bewust’ eten doen het goed.
De omzet uit kookboeken steeg in 2015 met 4,4 procent ten opzichte van 2014, meldt de stichting Collectieve Propaganda voor het Nederlandse Boek (CPNB) aan NU.nl.

Afvalboeken zoals die van Dokter Frank en Sonja Bakker waren vijf jaar geleden bestsellers, maar hebben plaatsgemaakt voor een ander thema. “We zien een verplaatsing van kookboeken met de nadruk op diëten naar kookboeken met een nadruk op ‘goed’ eten”, aldus CPNB-onderzoeker Sam Cuppen.

Superfoods

Zulke kookboeken gaan bijvoorbeeld over superfoods en de werking van het lichaam. De trend dat dergelijke boeken het goed doen zet zich in 2016 vooralsnog voort. Jamie’s super food voor elke dag van Jamie Oliver was de afgelopen maanden het best verkopende kookboek.

Andere ‘goed eten’-kookboeken die vaak over de toonbank gaan zijn Het grote zonder pakjes & zakjes kookboek (Karin Luiten) en Powerfood – Van Friesland naar New York (Rens Kroes).

Alle genoemde cijfers zijn in opdracht van de Stichting Marktonderzoek Boekenvak verzameld door het GfK.

Kijk ook eens bij het voedingsdagboek van de DCN   voedingsdagboek DCN

Bron Nu  Menno van den Bos

Bijna 15 procent van de mensen die worden opgenomen in Nederlandse ziekenhuizen is bij binnenkomst al ondervoed.
Onderzoek onder ruim een half miljoen patiënten door onder meer de Stuurgroep Ondervoeding, de Nederlandse Vereniging van Diëtisten (NVD) en VUmc, afdeling Diëtetiek Voedingswetenschappen, heeft dat uitgewezen.

Ondervoede patiënten herstellen langzamer en hebben meer en ernstiger complicaties, stellen de wetenschappers. Zij krijgen te maken met een verminderde spiermassa met als gevolg een afname van de algehele conditie en een afgenomen hart- en longcapaciteit. Dit heeft onder andere een langere opnameduur en een verhoogd gebruik van medicijnen tot gevolg, wat toename van de ziekenhuiskosten betekent.

Wel zijn er grote verschillen tussen de verschillende ziekenhuisafdelingen. Het percentage ondervoede patiënten varieert per medisch specialisme van 2 tot 38 procent. Bij specialismen als geriatrie, oncologie, inwendige geneeskunde en gastro-enterologie komt ondervoeding het vaakst voor. Deze patiënten liggen daardoor 1,4 dag langer in het ziekenhuis

Eten met aandacht zorgt niet alleen voor gezonde eetkeuzes, maar verkleint mogelijk ook het risico op diabetes en hart- en vaatziekten. Tot die conclusie komen onderzoekers van de Universiteit van Californië.

Het onderzoek werd gepubliceerd in Obesity, het tijdschrift van The Obesity Society. “Dit onderzoek laat de mogelijke voordelen zien van mindfulness bij gedragsprogramma’s gericht op gewichtsverlies”, vertelt Deborah Tate van het tijdschrift.

Eerdere onderzoeken toonden al aan dat mindfulness kan helpen bij het maken van bewuste eetkeuzes en het herkennen van wanneer een persoon honger heeft of juist verzadigd en vol is. Een nieuwe studie onder leiding van onderzoeker Jennifer Daubenmier suggereert dat het effect van mindful eten nog veel groter kan zijn.

“Tijdens sociale gelegenheden of bijvoorbeeld wanneer je televisie zit te kijken, eet je vaak meer. Dat is niet omdat je honger hebt, maar omdat het eten er goed uit ziet, je afgeleid bent of omdat je een ongemakkelijk gevoel wilt weg eten”, aldus Daubenmier.

“Ons onderzoek suggereert dat mindful eten meer doet dan alleen helpen bij gezonde keuzes en herkennen dat je vol zit. Het verbetert de glucoselevels in het bloed en de gezondheid van het hart zelfs meer dan normale gedragsprogramma’s gericht op gewichtsverliesmogelijk.”

Obesitas

Daubenmier onderzocht voor haar studie bijna 200 volwassenen met obesitas. De helft van de deelnemers nam gedurende 5,5 maand deel aan een mindfulnessprogramma gericht op gewichtsverlies. In vergelijking met een controlegroep vonden de onderzoekers bij de deelnemers aan de mindfulnesstraining meer verbeteringen, onder meer bij de nuchtere bloedglucose en het cholesterol, wat samenhangt met diabetes type 2 en hart- en vaatziekten.

Alle deelnemers aan het onderzoek kregen voedings- en beweeginstructies, meditatie, mindfulness en bewustzijn van gedachten en gevoelens. Ruim 18 maanden na de start van de studie hadden de deelnemers van het mindfulnessprogramma ongeveer 4,3 procent van hun lichaamsgewicht verloren. Dit was ruim 1,5 kilo meer dan de controlegroep. Het gevonden resultaat was echter niet significant.

Vervolgonderzoek met meer deelnemers moet de gevonden resultaten bevestigen.

Overgewicht komt veel vaker voor bij Nederlandse kinderen van Turkse afkomst dan bij kinderen die een andere achtergrond hebben. Obesitas komt bij Turkse kinderen zelfs vier keer vaker voor dan bij andere kinderen.

Een op de zeven niet-Turkse kinderen heeft last van overgewicht; onder kinderen van Turkse komaf is ongezond gewicht een probleem bij één op de drie.

De GGD stelt in de Volkskrant dat het probleem flink wordt onderschat. Turkse kinderen ontbijten minder gezond en eten minder groenten dan niet-Turkse kinderen.

Ook sporten zij doorgaans minder dan kinderen van andere afkomst. In de Turkse cultuur worden dikke kinderen als gezonde kinderen gezien.

Onmatigheid

Bovendien is onmatigheid een kenmerk van de Turkse eetcultuur. “Nee zeggen tegen je kind is een taboe in de Turkse opvoedcultuur”, stelt een woordvoerder van de GGD. “Het zijn allemaal prinsjes en prinsesjes.”

Ouders in Turkse gezinnen belonen hun kinderen ook vaak met snoep als zij iets goed doen.

Het zou trouwens niet terecht zijn de hele Turkse eetcultuur als ongezond te bestempelen, nuanceert de zegsman. Toch heeft de GGD een speciale cursus ontwikkeld voor ouders van Turkse komaf die leert hoe kinderen een gezonder voedingspatroon kan worden bijgebracht

Niet-alcoholische dranken zoals mineraalwater, fris en vruchten- en groentesappen zijn de afgelopen vijf jaar gemiddeld ruim 17 procent duurder geworden.

Liefhebbers van alcoholische dranken betaalden bijna 10 procent meer dan begin 2011. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zegt dat de prijsstijging van dranken komt door belastingwijzigingen met een sterker prijsverhogend effect dan gemiddeld.

Van alle dranken die verkocht worden in supermarkten en slijterijen steeg de prijs van mineraalwater het meest. Een fles of pak mineraalwater werd in vijf jaar tijd 30 procent duurder.

Bijna de helft van de prijsstijging werd veroorzaakt door de gestegen verbruiksbelasting. Van de alcoholische dranken is bier in vijf jaar tijd het meest in prijs gestegen (12 procent). Gedistilleerd steeg met 10 procent en wijn werd 8 procent duurder.

De prijsstijging van alcoholvrije dranken in Nederland is de op een na hoogste in de eurozone. De algemene prijsstijging sinds februari 2011 van goederen en diensten was 7,5 procent.

Uit onderzoek blijkt dat het volgen de van de Richtlijnen Goede voeding zorgt voor een daling van het sterfterisico met 23%

De Nederlandse Richtlijnen goede voeding van de Gezondheidsraad hebben als doel het risico op chronische ziekten te verlagen. Of het volgen van de richtlijnen daadwerkelijk leidt tot een daling van het sterfterisico is niet eerder bekeken.

Recent is de Dutch healthy diet (DHD) index score ontwikkeld waarmee berekend kan worden in hoeverre de voeding van een persoon voldoet aan de Richtlijnen goede voeding.

Deze DHD-index score is berekend voor de voeding van de deelnemers van de Rotterdam Studie (3.593 mannen en vrouwen van 55 jaar en ouder) die gedurende 20 jaar zijn gevolgd.

Uit het onderzoek blijkt dat een hogere DHD-index score gerelateerd is aan een lager sterfterisico (23% lager risico). Dit wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een daling in de sterfte aan hart- en vaatziekten. Er is geen relatie met kankersterfte gevonden.

Enkele specifieke risicofactoren voor kanker (zoals de consumptie van bewerkt vlees) waren nog geen onderdeel van de vorige Richtlijnen goede voeding (2006). Dit kan mogelijk het ontbreken van een relatie met kankersterfte verklaren. In de nieuwe Richtlijnen goede voeding (2015) is onder andere bewerkt vlees wel als onderwerp toegevoegd.