Maand: februari 2017

Pyridoxamine, een vitamine-B6-variant, kan een krachtig middel worden in de strijd tegen diabetes type 2. Dat blijkt uit jarenlang onderzoek aan het Maastricht UMC+. Dionne Maessen is op 17 februari op het onderzoek naar de effecten van pyridoxamine gepromoveerd aan de Universiteit Maastricht.

De onderzoekers hebben onder meer muizen gebruikt voor hun studie. De muizen hadden na een hoog-vet dieet obesitas ontwikkeld en kregen vervolgens via het drinkwater pyridoxamine toegediend. Niet alleen werden de muizen minder dik, ook de bloedsuikerspiegel en het cholesterolgehalte veranderden in positieve zin. Bovendien werden de muizen gevoeliger voor insuline.

advertentie

Oncologieenpraktijk NL GNL 15 07 11
Daarmee komt pyridoxamine in beeld als probaat middel tegen diabetes type 2, hart- en vaatziekten en andere typische (westerse) welvaartsziekten. Inmiddels is er ook klinisch onderzoek gestart om de werking van pyridoxamine bij de mens te onderzoeken. 120 personen met pre-diabetes, de voorloper van diabetes type 2, doen aan het onderzoek mee. De resultaten van dit onderzoek zullen nog ettelijke jaren op zich laten wachten.

Onherstelbare schade

De promotoren van Maessen, de hoogleraren Coen Stehouwer en Casper Schalkwijk, doen al jaren onderzoek naar met name de oorzaken van diabetes type 2, aanvankelijk in Amsterdam, inmiddels al weer meer dan tien jaar in Maastricht. Hun researchgroep richt zich onder meer op het aanpakken van versuikerde eiwitten (of Advanced Glycation End Products/ AGE’s).

Versuikerde eiwitten leiden tot verstijving van de vaatwanden, aderverkalking, hartfalen en slijtage van de hartspier. Daar komt nog eens bij dat de vaatstijfheid onherstelbare schade aan nieren, ogen en zenuwen tot gevolg heeft. De nu onderzochte stof, de vitamine-B6-variant pyridoxamine, blijkt de (voorlopers van) deze versuikerde eiwitten of AGE’s onschadelijk te maken. Hoe dat precies werkt, is onduidelijk en zal nader onderzocht moeten worden. Naast het gunstige effect van pyridoxamine op de insulinegevoeligheid en de vaatfunctie blijkt deze vitamine-B6-variant dus ook tot gewichtsreductie te leiden.

Waar zit het in?

Pyridoxamine komt van nature voor in vis, kip, noten en sommige vruchten en groenten. Het is echter nauwelijks mogelijk voldoende van deze vitamine-B-variant binnen te krijgen via de voeding. De onderzoekers gebruiken voor het klinisch onderzoek dan ook pyridoxamine in pilvorm.

De bevindingen met betrekking tot de effecten van pyridoxamine bij overgewicht en obesitas zijn gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Diabetes

Bron: MUMC+

Nederland wil voorop lopen in de internationale ambitie voor een gezond, duurzaam en veilig voedingspatroon. Om dat te realiseren is een integrale aanpak nodig, waarin onder meer veiligheid, gezondheid en duurzaamheid worden afgewogen. Onderzoek van het RIVM laat zien waar kansen en dilemma’s liggen voor deze integrale aanpak.

Het onderzoek ‘Wat ligt er op ons bord? Veilig, gezond en duurzaam eten in Nederland’ geeft de feiten en cijfers over het voedingspatroon van Nederlanders. Het RIVM analyseert ook waar duurzaamheid, gezondheid en veiligheid van ons voedsel elkaar verder kunnen versterken en biedt daar handvatten voor.

Daarmee sluit het aan bij de doelstelling van het kabinet om te komen tot een veiliger, gezonder en duurzamer voedselsysteem, zoals vastgelegd in de Voedselagenda die in november 2016 aan de Kamer is gestuurd. De onderzoekers wijzen op het belang van een actieve rol van de overheid, die samen optrekt met de agrarische sector, bedrijven, burgers en maatschappelijke organisaties. Niet alleen goede informatievoorziening voor de consument, maar ook een gezonder en duurzamer aanbod zijn daarbij belangrijk. Nederland heeft voldoende maatschappelijke ambities, ondernemingsgeest en innovatievermogen om een gezonder en duurzamer voedingspatroon te realiseren, waarbij de veiligheid gewaarborgd blijft.

Kansen

Niet teveel eten, een voedingspatroon met meer plantaardige en minder dierlijke producten en minder suikerhoudende en alcoholische dranken: dat zijn drie kansen voor een gezonder en duurzamer voedingspatroon. Dit zal leiden tot een daling van het aantal chronisch zieken, kleinere gezondheidsverschillen tussen Nederlanders en een lagere milieubelasting van voedsel. De consumptie van minder vlees gaat bovendien samen met minder voedselinfecties.

De onderzoekers geven aan dat de meeste Nederlanders gezond zijn en dat hun levensverwachting stijgt. Tegelijkertijd heeft de helft van de Nederlanders overgewicht; in lagere sociaaleconomische groepen is dit nog meer. Negen op de tien mensen eten te weinig groenten en fruit en bijna 30% van ons eten is van dierlijke oorsprong. Het voedingspatroon van een gemiddelde Nederlander leidt niet alleen tot gezondheidsverlies, maar is bovendien onvoldoende duurzaam. Zo zorgt het voor een uitstoot aan broeikasgassen die vergelijkbaar is met die van vervoer. En Nederlanders verspillen jaarlijks 47 kilogram voedsel per persoon.
Wel is ons voedsel overwegend veilig; per jaar heeft ongeveer 1 op de 24 mensen last van een voedselinfectie, de ernst hiervan is meestal laag. Voor de meeste chemische stoffen in voedsel is het risico voor de volksgezondheid verwaarloosbaar.

Dilemma’s

Naast kansen schetst het RIVM-onderzoek ook dilemma’s. Zo gaan gezondheid, duurzaamheid en veiligheid niet altijd hand in hand; niet alle maatregelen voor gezonde voeding zijn duurzaam en vice versa. Zo is het duurzaam om bij vleesconsumptie het hele dier van kop tot staart te eten. Dit betekent ook bewerkte vleesproducten, zoals worst, die weer minder gezond zijn. Een ander dilemma is het gedrag van burgers en bedrijven. Die vinden gezondheid en duurzaamheid belangrijk, maar consumenten letten bij het boodschappen doen toch vooral op prijs en gemak en bedrijven willen op hun beurt deze consument dienen en winst maken.

Strategisch Programma RIVM

Dit project is uitgevoerd binnen het Strategisch Programma RIVM (SPR), een programma voor onderzoek, innovatie en kennisontwikkeling. Zo blijft het RIVM voorbereid op de vragen van morgen.

Wie winkelt in een fysieke supermarkt koopt vaker ongezonde snacks in vergelijking met mensen die online winkelen. Dat blijkt uit onderzoek van de Marketingafdeling van de Faculteit Economie & Bedrijfskunde.
In een eerste studie werden meer dan 32 000 winkelbezoeken van zo’n 4 300 consumenten geanalyseerd. Het gaat hier om consumenten die gebruik maken van beide winkelkanalen. Deze ‘mixed customers’ wisselen dus af tussen online boodschappen bestellen en offline winkelen.
De conclusie is opvallend: Wanneer een dergelijke consument online boodschappen bestelt, koopt hij voor gemiddeld 5,7% aan ongezonde voeding. Doet diezelfde consument offline boodschappen, spendeert hij maar liefst 10,4% aan ongezonde voeding.
Deze ongezonde voeding werd opgedeeld in vijf categorieën (zoute snacks, chips, chocolade, snoeprepen en snoepgoed) en voor elke categorie wordt hetzelfde, eenduidig verband gevonden: online geeft men proportioneel minder uit aan ongezonde voeding.
“Terwijl consumenten in de online winkelomgeving foto’s te zien krijgen, moeten offline consumenten weerstaan aan de fysieke producten. Dit verschil in productpresentatie zorgt ervoor dat producten meer tastbaar zijn voor offline consumenten waardoor ze ook verleidelijker en moeilijker te weerstaan zijn. Dit is vooral het geval bij ongezonde voeding, omdat dergelijke aankopen vaak ongepland zijn. Hierdoor belandt er proportioneel meer ongezonde voeding in het fysieke winkelmandje dan in het virtuele winkelmandje.” Dr. Elke Huyghe
Daarnaast bestudeerden de onderzoekers ook de data van consumenten die ofwel énkel fysiek naar de supermarkt gaan, ofwel énkel online hun boodschappen doen. De data van meer dan 890 000 winkelbezoeken bij zo’n 166 000 consumenten toont eenzelfde eenduidig verband aan. Gemiddeld spenderen de online consumenten 5,6% van hun virtueel winkelmandje aan ongezonde producten terwijl de offline consumenten bijna het dubbele, ofwel maar liefst 11,1% uitgeven aan dergelijke ongezonde producten.
Boodschappen doen via een fysieke winkel of een online webwinkel houdt een aantal verschillen in. Na het afrekenen beschikt de consument meteen over zijn aankopen in de supermarkt, terwijl hij daar even op moet wachten bij de online webwinkel. Dit verschil in beschikbaarheid zou ertoe kunnen leiden dat de consument nog meer verleid wordt in de offline winkel aangezien hij de producten meteen kan gebruiken. Daarnaast worden producten vaak in bulk gekocht via de online webwinkel. Dit kan ertoe leiden dat het online gespendeerde budget groter is waardoor ongezonde producten daar een kleiner aandeel in hebben. Om deze alternatieve verklaringen onder controle te houden, werden aanvullend drie experimentele studies opgezet bij 431 participanten. Bovendien maakten deze experimentele studies het mogelijk om meer inzicht te verwerven in de onderliggende verklaring van het effect: het is wel degelijk het verschil in productpresentatie dat ervoor zorgt ervoor dat offline consumenten meer verleid worden door ongezonde snacks. Daardoor belanden deze vaker in hun winkelkar.
Dit onderzoek toont aan dat online winkelen voordelen biedt voor de gezondheid van de consument. Daarnaast is het aanbieden van een online winkelkanaal gunstig voor het imago van de retailer. Doordat ze een dergelijk kanaal aanbieden, stimuleren ze consumenten tot gezondere aankopen.
Deze studie werd uitgevoerd door onderzoekers van de UGent, Faculteit Economie & Bedrijfskunde, Vakgroep Marketing: Dr. Elke Huyghe, Julie Verstraeten, Prof. Maggie Geuens en Prof. Anneleen Van Kerckhove. Het onderzoek gebeurde in samenwerking met één van de belangrijkste retailers en het Studiecentrum voor Snacks en Zoetwaren.

Ondanks de vele overheidsinitiatieven om voedselverspilling tegen te gaan, gooien consumenten nog steeds enorm veel voedingsmiddelen weg die nog prima gegeten zouden kunnen worden.

“Mensen kennen de cijfers en het probleem, maar denken over het algemeen dat ze daar zelf niet zo’n groot aandeel in hebben”, aldus Roy van der Ploeg, persvoorlichter van het Voedingscentrum in gesprek met NU.nl.

Gemiddeld belandt in Nederland jaarlijks tussen de 1,7 en 2,6 miljard kilo voedsel bij het afval, per persoon is dat zo’n 47 kilo. “Een gemiddeld Nederlands huishouden (officieel bestaande uit 2,2 personen) gooit jaarlijks voor zo’n 340 euro aan eetbaar voedsel weg”, zegt Van der Ploeg.

Weggooien

“Veel verspilling ontstaat bijvoorbeeld doordat mensen producten die juist niet gekoeld bewaard hoeven worden, zoals bijvoorbeeld tomaten, wel in de koelkast stoppen en andersom. Ook staan veel koelkasten warmer dan op de juiste temperatuur van vier graden ingesteld, waardoor bacteriën zich sneller vermeerderen en eten dus sneller bederft”, aldus Van der Ploeg.

Daarnaast laten we ons te vaak leiden door aanbiedingen in de supermarkt. “We staren ons blind op grotere hoeveelheden voor kleinere prijsjes, maar dit leidt in de winkel tot impulsaankopen. De ervaring leert dat deze producten vaak lang blijven liggen, omdat je van tevoren al niet van plan was om het te kopen.”

Dat onderschrijft Freke van Nimwegen, één van de oprichters van de Instock-restaurants waar hoofdzakelijk gekookt wordt met voedsel dat ‘gered’ wordt van verspilling. “Er wordt vaak teveel gekocht, mede doordat mensen vergeten in de (koel)kast te kijken voordat ze boodschappen gaan doen. Ook gaat er een hoop voedsel verloren omdat veel mensen de THT-datum (ten minste houdbaar tot) vaak niet goed begrijpen en er in veel huishoudens simpelweg te grote hoeveelheden gekookt worden.”

Eigen bijdrage

Doordat er steeds vaker aandacht gevraagd wordt voor voedselverspilling, denkt ook Van Nimwegen dat de meeste mensen wel op de hoogte zijn van het algehele probleem. “Mensen zijn zich meer bewust van het probleem dan bijvoorbeeld vijf jaar geleden, maar beseffen zich nog niet dat ze daar ook echt zelf deel van uitmaken. Daardoor zal een daadwerkelijke gedragsverandering, wat natuurlijk het moeilijkste is van allemaal, nog flink achterblijven.”

“Meer bewustzijn zou gecreëerd kunnen worden door bijvoorbeeld twee weken lang een dagboekje bij te houden, waarin je opschrijft wat en hoeveel je per dag weggooit”, aldus Van der Ploeg.

Ook heeft hij een aantal andere eenvoudige tips waarmee consumenten voedselverspilling makkelijk kunnen voorkomen. “Begin met het instellen van de koelkasttemperatuur op vier graden. Maak daarnaast gebruik van een boodschappenbriefje als je naar de supermarkt gaat. Het is bewezen dat dit verspilling voorkomt omdat je wordt gedwongen van tevoren in de kastjes te kijken wat er nog in huis is en je minder snel verleidt wordt door aanbiedingen. Probeer ook beter gebruik te maken van de vriezer. Gooi je vaak brood weg? Bewaar dit dan standaard in de vriezer en haal er ’s avonds uit wat je volgende dag wil gebruiken.”

Andere methodes om producten zelf langer houdbaar te maken zijn volgens het Voedingscentrum bijvoorbeeld drogen, toevoegen van zout of zuur, fermentatie, roken, wecken, verhitten en het toevoegen van conserveermiddelen.

Beter milieu

Daar is ook Van Nimwegen, die vertelt dat Instock onder het mom “conserveren kun je leren” geregeld workshops geeft op basis van hun kookboek Instock Cooking, het mee eens. “Het is eigenlijk niet zo heel spannend. Probeer bijvoorbeeld eens om één dag per week te koken met wat je in huis hebt. Je zult zien dat je veel meer kunt maken dan je voor mogelijk hield. Een andere tip is het ‘vergeten’ van de houdbaarheidsdatum op de verpakking. Door goed te kijken, ruiken en proeven, ontdek je dat voedsel negen van de tien keer nog prima te eten is, ook al beweert de THT-datum wat anders.”

Van Nimwegen wijst er wel op dat dit niet geldt voor de TGT-datum (te gebruiken tot), die te vinden is op zeer bederfelijke producten. “Dit is echt een voedselveiligheidsdatum. Door dergelijke producten kort na aankoop in te vriezen, kun je de houdbaarheid wel verlengen tot na de TGT-datum”, vult Van der Ploeg aan.

Door: CookLoveShare